Η μετάλλαξη των ψυχοκοινωνικών σημείων αναφοράς από το συλλογικό στο ατομικό, δεν αποτελεί μια σημερνή εξέλιξη. Πρόκειται για μία διαδικασία, η οποία για κάποιους έχει ως σημείο εκκίνησης την βιομηχανική επανάσταση, για άλλους ενδεχομένως ακόμα και την επικράτηση των μονοθεϊστικών θρησκειών και της έννοιας της ατομικής «σωτηρίας της ψυχής»