Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για την ανάγκη του ανθρώπου να είναι ανταγωνιστικός, για την αξία του ανταγωνισμού σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Διαχρονικά, οι θιασώτες της ιδέας του ανταγωνισμού υπογραμμίζουν ότι μόνο με τον τρόπο αυτό ο άνθρωπος καινοτομεί, εφευρίσκει νέους δρόμους κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης. Είναι όμως πράγματι έτσι;

Ο άνθρωπος καθημερινά συγκρίνεται με τους συνανθρώπους του. Συγκρίνεται, είτε για να επιβεβαιώσει κάποια στοιχεία υπεροχής του απέναντι στους άλλους, είτε για να ταυτοποιήσει την αδικία σε βάρος του σε κάποιον τομέα. Παραδείγματος χάριν, ένας ευκατάστατος άνθρωπος συγκρίνεται με τους υπόλοιπους, με φόντο την οικονομική του υπεροχή.

Πολλοί αναλυτές ερμηνεύουν την ανθρώπινη συμπεριφορά ως έναν διαρκή αντικατοπτρισμό ανάμεσα στα «θέλω» και στα «πρέπει». Μάλιστα, η επιστήμη της ψυχολογίας τεκμηριώνει ότι τα «θέλω» και τα «πρέπει» δεν είναι τίποτα άλλο παρά «κώδικες», τους οποίους μεταδίδει το ίδιο το κοινωνικό σύνολο στα άτομα.

Αρκετοί οικονομολόγοι, δανείζονται για την ερμηνεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς, μια σειρά από μοντέλα της ψυχιατρικής θεωρίας, ιδιαίτερα σε ότι αφορά την έννοια της «ευχαρίστησης» και το κατά πόσο η αναζήτησή της επηρεάζει προσωπικές επιλογές. Με άλλα λόγια, μία οικονομική επιλογή μπορεί να βασίζεται σε μία εγκεφαλική λειτουργία, από την οποία εισπράττουμε ευχαρίστηση.

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Ένα στα τέσσερα ελληνικά νοικοκυριά έχει λάβει δάνειο. Δύο στους τρεις δανειολήπτες αδυνατούν να πληρώσουν το δάνειό τους. Ο μέσος όρος χρέωσης υπερβαίνει τις 90.000, ποσό ρεαλιστικά αδύνατο να ξεχρεωθεί με τις σημερινές συνθήκες.

Το τελευταίο εξάμηνο βιώνουμε μία άνευ προηγουμένου «μιντιακή υστερία» σε σχέση με τους δημοσίους υπαλλήλους, τηλεοπτικά πάνελ αναλύουν συνεχώς πόσο πληρώνονται εδώ ή εκεί, πόσες ημέρες άδειας λαμβάνουν, τι ώρα πηγαίνουν, τι ώρα έρχονται και πάει λέγοντας.

Στον διαρκή πόλεμο των μεγάλων πολυεθνικών της αγροβιομηχανίας με τους μικροκαλλιεργητές του πλανήτη προστίθεται και μία νέα διάσταση, αυτή των «σπόρων». Το θέμα είναι τεράστιο και πίσω του υφέρπουν πλανητικά διακυβεύματα τα οποία μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την διατροφική ασφάλεια ολόκληρου του παγκόσμιου πληθυσμού.

Λίγες ημέρες μόλις μετά την οριακή αποσόβηση της στρατιωτικής επέμβασης των ΗΠΑ στην Συρία, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση των ΗΠΑ αναστέλλει προσωρινά την λειτουργία της εξαιτίας της διαφωνίας των ρεπουμπλικανών επί του νέου προϋπολογισμού, στον οποίο προβλέπονταν μεταξύ άλλων η δυνατότητα πρόσβασης στο δημόσιο σύστημα υγείας ενός μεγαλύτερου τμήματος των αμερικανών πολιτών

Εδώ και μερικές ημέρες τέθηκε σε ισχύ και στην Ελλάδα η διάταξη που προβλέπει την διάθεση τροφίμων «περιορισμένης διατηρησιμότητας», όπως ονομάζονται, στα ράφια των υπεραγορών τροφίμων. Πρόκειται ουσιαστικά για προϊόντα που έχουν λήξει και θα μπορούν να διατίθενται για μερικές ημέρες μετά από την ημερομηνία λήξης τους σε χαμηλότερη τιμή.

Τα τελευταία χρόνια φαίνεται να εμφανίζεται όλο και περισσότερο ένας νέος τύπος κοινωνικών κινημάτων, τα οποία συνδιάζουν οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές και περιβαλλοντικές αιτιάσεις ταυτόχρονα. Πρόκειται για τα κινήματα ενάντια στην «ανάπτυξη», τα οποία κερδίζουν έδαφος κυρίως σε τοπικό επίπεδο και ιδιαίτερα στις περιοχές εκείνες της Ευρώπης, όπου σχεδιάζονται μεγάλες επενδύσεις με αμφίβολες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Αρχη